Obsesif Kompulsif Bozukluk
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), anksiyete bozuklukları olarak bilinen psikiyatrik tanı grubunun içinde yer alan bir bozukluktur. OKB, zaman alan, sıkıntı oluşturan, günlük işlevsellikte bozulmalara sebep olan tekrarlayan düşünceleri ve bu düşüncelerin oluşturduğu sıkıntıyı gidermek için yapılan tekrarlayıcı eylemleri içerir. Bu davranışlar genellikle zaman alır, kişinin yaşamını olumsuz etkiler ve kontrol dışı gibi hissettiren ritüellerdir. Birçok OKB türü vardır ama genel olarak OKB türleri şu şekildedir:
Bulaş Obsesyonu: Bulaş obsesyonunda kişi, mikroplardan veya zararlı maddelerden korkar ve bu maddelerin vücuduna veya çevresine bulaşmasından endişe duyar. Bu obsesyonlar, yoğun temizlik ve tekrarlayıcı davranışlarla kendini gösterebilir. Örneğin, sürekli olarak ellerini yıkamak veya belirli nesneleri temizlemek gibi. Bu obsesyonlar kişinin günlük yaşamını etkileyebilir ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
İstifçilik, Biriktirme Obsesyonu: İstifçilik obsesyonunda kişi, belirli nesneleri veya eşyaları atma konusunda aşırı endişe duyar ve bunları biriktirirler ve bu durum yaşam alanlarını düzensiz hale getirebilir. Bu obsesyon, kişinin günlük yaşamını etkileyebilir ve işlevselliğini olumsuz yönde etkileyebilir. Tedavi edilmezse, istifçilik obsesyonu evde veya işte güvenlik risklerine neden olabilir.
Düzenleme Obsesyonu: Bu obsesyon türünde kişi, belirli nesnelerin veya eşyaların düzenli olması konusunda aşırı endişe duyar ve sürekli olarak düzenleme ihtiyacı hisseder. Kişi, eşyalarını belli bir düzen içinde tutmak için sürekli olarak düzenleme, düzeltme veya simetrik olma ihtiyacı hisseder. Düzenleme obsesyonu, kişinin günlük yaşamını etkileyebilir ve zamanını fazla düzenleme içi harcamasına sebep olabilir. Tedavi edilmediğinde, bu obsesyon işlevselliği azaltabilir ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
Dini Obsesyon: Dini obsesyon türünde kişi, dinî inançları veya ritüelleriyle ilgili aşırı endişe duyar ve bu konularda sürekli olarak obsesif düşüncelere kapılır. Örneğin, günah işlediğini düşünme, ibadetleri eksik yapma veya tanrıya karşı saygısızlık yapma korkusu gibi düşünceler yaşarlar. Bu obsesyonlar genellikle kişinin günlük yaşamını olumsuz etkiler ve ritüel davranışlara yol açabilir. Tedavi edilmediğinde, dini obsesyonlar kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir ve normal aktivitelerini yapmasını engelleyebilir.
Cinsel Obsesyon: Cinsel obsesyon türünde kişi, sürekli olarak cinsel içerikli düşüncelere kapılır ve bu düşüncelerden kurtulamaz. Örneğin, sapıkça veya cinsel saldırı düşünceleri, kendi cinsel yönelimine dair korkular veya cinsel eylemlerle ilgili endişeler gibi tekrarlayıcı düşünceleri vardır. Bu obsesyonlar genellikle kişinin ruhsal ve duygusal sağlığını olumsuz etkiler ve yaşam kalitesini azaltır. Tedavi edilmediğinde, cinsel obsesyonlar kişinin günlük işlevselliğini ve ilişkilerini ciddi şekilde etkileyebilir.